De index I-2021 toepassen in een prijsherzieningsformule en hoe omschakelen van I naar I-2021

In januari 2021 is een nieuwe prijsindex voor bouwmaterialen, index I-2021, ingevoerd, als vervanger van de oude index I.
Die index I wordt nog gepubliceerd tot december 2022. Vanaf januari 2023 is dat enkel nog de index I-2021.
We lichten hier kort toe wat dit betekent voor de toepassing van de indexen in een prijsherzieningsformule. 
 

Herzieningsformule: standaardgeval 

Een bijzonder bestek kan in verschillende soorten prijsherzieningsformules voorzien. In dit artikel gaan we uit van een formule van dit type: p = P x [ a x (s / S) + b x ( i / I ) + c ] 
_{(opmerking: de onderliggende info is bruikbaar voor alle formules waarin de index I voorkomt)}

Waarbij a, b en c overeenkomen met de wegingscoëfficiënten (a voor de loonkosten en b voor de materialen) die in het bestek zijn opgenomen; a+b+c = 1 of 100%.

•  s = waarde van S op moment van herziening

• S = waarde van S bij begin contract (of opening inschrijvingen)

• i = waarde van de index I op moment van herziening 

• I = waarde van de index I bij begin contract (of opening inschrijvingen)
    

Geval 1: nieuwe opdracht 

Voor nieuwe opdrachten vervangt de index I-2021 de oude index I in de herzieningsformule. 
Dit wordt dan: p = P x [ a x (s / S) + b x ( i-2021 / I-2021 ) + c ]

Belangrijk hierbij is te vermelden dat de index I-2021 een tweetal weken later gepubliceerd wordt dan de index I, nl. op de laatste dag van de maand volgend op de maand waarop de index slaat (bijvoorbeeld: de waarde van i-2021 van december 2022 wordt gepubliceerd op 31 januari ri 2023).

U moet dus met dit tijdsverschil rekening houden bij de toepassing van de prijsherzieningsformule.
Het eenvoudigste is om de facturatie uit te stellen tot de I-2021-waarde van de maand gekend is. Maar de betrokken partijen kunnen ook overeenkomen om te factureren in twee fases waarbij u een voorlopige facturering opmaakt (ten provisionele titel) op basis van een schatting van de herziening (bv. op basis van de laatst beschikbare index I-2021) en achteraf een correctie doorvoert (opmerking: dit is administratief wel complex), ofwel om gesplitst te factureren, enerzijds uw vordering zonder herziening (ten provisionele titel) en vervolgens, wanneer de juiste i-2021 gekend is, de herziening (afzonderlijk).
 

Geval 2: lopende opdrachten die eindigen vooraleer de oude index stopt 

Aangezien de oude index I nog gepubliceerd wordt tot december 2022, kan u hem tot dan nog verder gebruiken. 
 

Geval 3: opdrachten die startten met index I en verder lopen in 2023 

Voor opdrachten die van start gingen voor de invoering van de index I-2021 (of die startten met index I) en die verder lopen na de toepasselijke waarde van december 2022, moet u de twee indexen combineren in de prijsherzieningsformule. 

De betrokken partijen moeten afspreken op welk moment ze van de oude index I naar de nieuwe index I-2021 overschakelen. Dit overschakelen moet sowieso gebeuren in 2023 want de waarde van I van december 2022 is de laatste.

De overschakeling van de index I naar de index I-2021 kan in de herzieningsformule als volgt verwerkt worden: p = P x [ a x (s / S) + b x ( i / I ) x (i-2021 / I-2021) + c ] 

• i = waarde van de index I op moment van overschakeling 
• I = waarde van de index I bij begin van contract (of opening inschrijvingen)
• i-2021 = waarde van de index I-2021 op moment van herziening
• I-2021 = waarde van de index I-2021 op moment van overschakeling

M.a.w. als de overschakeling op het laatst mogelijke moment gebeurt, dan nemen we de waarden van kleine i en grote I-2021 van december 2022.

Nieuwe index I+

Om de prijsherzieningsformule die de indexen I en I-2021 combineert te vereenvoudigen, publiceert de FOD Economie een nieuwe index I+. Daarin zitten de relevante waarden van I en I-2021 meteen verwerkt. 
De herzieningsformule wordt dan  p = P x [ a x (s / S) + b x ( i+ / I+ ) + c ] 

De I+ is enkel bruikbaar voor formules waarin het omschakelingsmoment van I naar I-2021 december 2022 is. Ook de langere formule met (i/I)x(i-2021/I-2021) is daarvoor geschikt. De I+ geeft hetzelfde resultaat maar is eenvoudiger om te hanteren en vaak noodzakelijk voor bepaalde rekenprogramma’s. Zo zal bv. MOW met de I+ werken.

Opgelet: Als u vroeger omschakelt, moet u sowieso de langere formule gebruiken!

De FOD Economie licht dit toe in een speciale mededeling op haar website
 

Facturatie

Gezien het tijdsverschil in de publicatie van de index I-2021 kunnen de betrokken partijen eventueel overeenkomen om te factureren in twee fases waarbij u een voorlopige facturering opmaakt (ten provisionele titel) op basis van een schatting van de herziening (bv. op basis van de laatst beschikbare index I-2021) en achteraf een correctie doorvoert (opmerking: dit is administratief wel complex), ofwel om gesplitst te factureren, enerzijds uw vordering zonder herziening (ten provisionele titel) en vervolgens, wanneer de juiste I-2021 gekend is, de herziening (afzonderlijk).
Maar het is het eenvoudigste om gewoon de facturatie enkele dagen uit te stellen tot de I-2021-waarde van de maand gekend is. 
  

Omschakelen van I naar K2 of een andere index

Belangrijk om melden is dat partijen ook kunnen overeenkomen om niet om te schakelen van I naar I-2021 omdat dit niet goed overeenstemt met het soort werken waarover het gaat. Ze kunnen dan overschakelen naar een andere index, bv. naar K2 (betonverhardingen – wat voor bv. de wegenbouw een logische keuze zou zijn)
  

RevTool

Buildwise ontwikkelde een handige tool om prijsherzieningen te maken: RevTool (klik) U vult enkele gegevens in en de tool rekent de prijsherziening uit.
Dit kan voor prijsherzieningen volgens de meest gebruikte formule én voor prijsherzieningsformules op maat. De omschakeling van I naar I-2021 is ook in de tool verwerkt.  
  

Info

Anja Larik, economisch adviseur Bouwunie, tel. 02 588 42 01 - mail


De waarden van S, I, I-2021, I en K2 vindt u op de website van Bouwunie onder Cijfers & Indexen en op de website van de FOD Economie