De grootste risico’s op de bouwplaats: lessen uit recente inspectieactie

De jongste bliksemactie van de Arbeidsinspectie Toezicht op het Welzijn op het Werk (3 juni 2025) bevestigt nogmaals dat vallen van hoogte het grootste veiligheidsrisico blijft op onze bouwplaatsen.

We delen hier de belangrijkste vaststellingen én geven je concrete aandachtspunten mee.

Pas de nodige maatregelen structureel toe. Zo vermijd je processen-verbaal of zelfs het stilleggen van je werf.

Wat stelde de inspectie vast?

• Bij 177 gecontroleerde aannemers werden 360 inbreuken vastgesteld.
• Hiervan hadden 174 inbreuken (48 %) te maken met het risico op vallen van hoogte.
• Andere vaak voorkomende tekortkomingen:
  
  1. Geen basisveiligheidsopleiding gevolgd (verplicht sinds april 2023).
  2. Niet dragen van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) (vooral bij bewerkingen van kwartshoudende materialen).
  3. Onveilige toegangswegen: onverlichte traphallen, ontbrekende leuningen, te smalle overbruggingen tussen hoogteverschillen.
  4. Blootstelling aan procesmatig gegenereerd kwartsstof bij zagen of slijpen en andere bewerkingen.

Waar liggen de verbeterpunten?

Om te voorkomen dat deze risico’s leiden tot ongevallen of sancties, zijn dit de belangrijkste werkpunten voor aannemers:

• Collectieve beveiliging eerst
  Voorzie stabiele leuningen of afschermingen aan steigers, randen van vloeren, vloeropeningen en daken. Collectieve voorzieningen verminderen het valrisico aanzienlijk.
• Strikte naleving van veiligheidsopleidingen
  Iedereen op de bouwplaats zonder 5 jaar ervaring moet de basisveiligheidsopleiding gevolgd hebben. Dat is geen vrijblijvende aanbeveling, maar wettelijk verplicht.
• Correct gebruik van PBM
  Voorzie ademhalingsbescherming bij bewerkingen die stof (vooral kwarts) vrijmaken. En zorg voor aangepaste helmen, valbeveiliging of andere PBM afhankelijk van de taak.
• Veilige toegangswegen en verlichting
  Zorg dat trappen, loopbruggen en andere overgangen breed genoeg, goed verlicht en voorzien van leuningen zijn.
• Stofbeheersing
  Beperk kwartsstof door nat zagen te zagen en te slijpen of stofzuigers/afzuiginstallaties te gebruiken. Langdurige blootstelling kan ernstige gezondheidsgevolgen hebben, zoals longziekten of kanker veroorzaken.
• Sociale voorzieningen
  Zorg voor de juiste sociale voorzieningen, zoals stromend water bij toiletten en wastafels, propere refters en kleedruimtes en voldoende koele alcoholvrije dranken bij warm weer.

Jouw actieplan

• Herbekijk je huidige projecten met een preventie-oog: zijn er plekken zonder collectieve beveiliging, of openingen zonder randen?
• Organiseer een korte veiligheidsronde op elke werf: controleer PBM, toegangen en verlichting.
• Check of alle medewerkers de verplichte opleiding hebben gevolgd en plan nieuwe instromers tijdig in.
• Voorzie bij kwartsstofbewerkingen de juiste middelen voor stofbeheersing.