Bouwondernemersvertrouwen duikelt naar beneden (2022-Q3)

De bouwbarometer neemt in het derde kwartaal van 2022 een diepe duik. 95,9 indexpunten ligt ruim onder de gezonde grens van 100,0 waar optimisten en pessimisten elkaar in evenwicht houden. 

In het tweede kwartaal daalde de bouwbarometer al fel, maar de situatie is ondertussen nog verslechterd. Alle parameters gaan erop achteruit. Enkel in maart 2020, bij het begin van de covid-19-crisis, scoorde de bouwbarometer nog lager. Dat wil zeggen dat het bouwondernemersvertrouwen op een dieptepunt zit.

Het meest verontrustende zijn de afkoeling van het werkvolume (de orderboekjes zijn minder goed gevuld, klanten haken af) en de dalende winstgevendheid.

Er is veel ongerustheid, zowel bij de klanten als bij de bouwbedrijven. Wat brengt de toekomst? Hoe geraken we de winter door? Zitten we in een recessie? En zo ja: hoe lang gaat die duren? Wat gaat de impact zijn? …

Afkoeling werkvolume

1 op 4 bouwbedrijven heeft nu minder werk dan net voor de zomer. Klanten twijfelen, stellen werken uit of af. Meer dan de helft van de bouwbedrijven (55%) verwacht minder werk in de eerstvolgende maanden.

De orderboekjes zijn minder ver in de tijd gevuld. 19% van de ondervraagde bouwbedrijven heeft nog voor minstens een half jaar werk. In het vorige kwartaal was dat 28%.

De afkoeling in het werkvolume zorgt ook voor een kleinere bereidheid om aan te werven. 1 op 5 bouwbedrijven denkt in de toekomst zelfs met minder personeel te werken. Vorig jaar rond deze tijd was dat maar 8% en 1 op 5 dacht toen nog extra mensen te zullen aantrekken. 

Dalende winstgevenheid

De winstgevendheid van de bouwbedrijven staat onder druk door de hogere kosten voor bouwmaterialen en -grondstoffen, voor arbeid (lonen) en voor energie, wat een impact heeft op de productie maar ook zorgt voor een hogere vervoerskost. Deze hogere kosten zijn moeilijk of onvoldoende doorrekenbaar naar de klanten toe. Bovendien spreekt 1 op 3 over een toename van het aantal slechte betalers. Meer klanten betalen hun facturen te laat of maar gedeeltelijk.

54% van de bouwbedrijven verwacht een verdere daling in de winstgevendheid. 

10% van de ondervraagde bouwbedrijven werkt met verlieslatende prijzen. Dat is uitzonderlijk veel! Ter vergelijking: in het vorige kwartaal was dat 4%. 48% kan nog winstgevende prijzen aanrekenen. De rest werkt break-even, wat op korte termijn kan, maar op langere termijn nefast is voor de gezondheid van het bedrijf. 

Ongerustheid neemt toe

De ‘tevredenheid met de economische situatie’ zit op een dieptepunt. Er is maar 4% van de bouwbedrijven die zegt daar vrede mee te nemen. 3 op 4 is uitgesproken ontevreden.

Er heerst een grote onzekerheid, veel ongerustheid. Over de toekomst en over de eerstvolgende maanden. En dit zowel bij de klanten als bij de bouwbedrijven zelf. Klanten kijken de kat wat uit de boom en stellen projecten uit, wachten nog even af of zeggen al meteen projecten af en zien later wel of ze de draad weer willen en kunnen oppikken. Ook de bouwbedrijven stellen eigen investeringen uit tot hun orderboekjes weer aangroeien en hun winstgevendheid normaliseert. 
  

^{Bouwunie maakt sinds 1996 de bouwbarometer op. Het is dé conjunctuurindicator voor de Vlaamse kmo-bedrijven en zelfstandige ondernemers uit de ruime bouwsector, d.i. ruwbouw, afwerking, installatiesector en infrastructuurwerken. 
Waarden boven index 100 wijzen op een positief evoluerende conjunctuur, waarden onder index 100 wijzen op een negatief evoluerende conjunctuur.
De huidige bouwbarometerenquête werd afgenomen eind september 2022 via Checkmarket.} 

^{Nog belangrijk om weten}

^{De bouwbarometerbevraging wordt afgenomen bij een vast panel van Vlaamse bouwkmo’s (zowel algemene aannemers als woningbouwers, ruwbouwaannemers, schrijnwerkers, installateurs van technieken, schilders, dakwerkers, wegenbouwers, infrabedrijven, …) en dit 4 x per jaar. Het zijn dus dezelfde bedrijven die elk kwartaal dezelfde vragen beantwoorden. Dit laat toe om echt te vergelijken en evoluties te zien.}