Wie moet de veiligheidscoördinator aanstellen?

De veiligheidscoördinatie is verplicht op alle tijdelijke of mobiele bouwplaatsen waar werken worden uitgevoerd door ten minste twee aannemers die tegelijkertijd of achtereenvolgens tussenkomen.

Indien het gaat om bouwwerken met een oppervlakte van 500 m² of meer, is het altijd de opdrachtgever (bouwheer) (dus ook de particuliere bouwheer) die verantwoordelijk is voor de aanstelling van de veiligheidscoördinator-ontwerp en –verwezenlijking. Wanneer op eenzelfde plaats gelijktijdig bouwwerken of werken van burgerlijke bouwkunde worden uitgevoerd voor rekening van meerdere opdrachtgevers, moeten deze tijdens de studiefase van het ontwerp één gemeenschappelijke coördinator-ontwerp aanstellen via een schriftelijke overeenkomst. Eveneens moeten in dit geval deze opdrachtgevers vóór het begin van de uitvoering van de werken één gemeenschappelijke veiligheidscoördinator-verwezenlijking aanstellen via een schriftelijke overeenkomst.

Indien het gaat om bouwwerken met een oppervlakte van minder dan 500 m², is het in principe een bouwdirectie die de veiligheidscoördinator moet aanstellen. Het KB van 22.03.2006 voerde de volgende wijziging door: wanneer de opdrachtgever ook werkgever is, mag deze de verplichting van de bouwdirectie belast met het ontwerp te zijnen laste nemen (zie verder). In dit geval vervult de opdrachtgever alle verplichtingen van de bouwdirectie belast met het ontwerp.

Wanneer de tussenkomst van een architect wettelijk vereist is, moet in de fase-ontwerp, de bouwdirectie belast met het ontwerp (bv. architect, architect-ingenieur, interieurontwerper) de veiligheidscoördinator aanstellen. In de fase verwezenlijking moet de bouwdirectie belast met de controle op de uitvoering van de werken (dus eveneens de architect), de veiligheidscoördinator aanstellen.

Wanneer de tussenkomst van een architect niet wettelijk vereist is, valt de aanstellingsverplichting op de bouwdirectie belast met de uitvoering (dit is een aannemer die een contractuele band heeft met de opdrachtgever en dus “hoofdaannemer” is. Een onderaannemer heeft geen contractuele band met de opdrachtgever en is dus géén bouwdirectie; de onderaannemer moet dus de coördinator niet aanstellen!).

Wanneer er meer dan een bouwdirectie belast is met de uitvoering dan valt de aanstellingsplicht van de veiligheidscoördinator-verwezenlijking ten laste van:

• de bouwdirectie die als eerste een overeenkomst afsluit met de opdrachtgevers;
• ingeval er meer bouwdirecties belast met de uitvoering zijn, en waarbij deze bouwdirecties (noch haar aannemers of onderaannemers) niet gelijktijdig met andere bouwdirecties (noch haar aannemers of onderaannemers) op de bouwplaats tussenkomen, de bouwdirectie die als eerste op de bouwplaats tussenkomt. Bij beëindiging van de tussenkomst van deze bouwdirectie gaat de aanstellingsplicht over naar de volgende bouwdirectie tot beëindiging van haar tussenkomst en gaat alzo verder over van de ene bouwdirectie op de volgende, tot de beëindiging van het project. De bouwdirectie die haar tussenkomst beëindigt, maakt de coördinatie-instrumenten (VGP, CD, PID) met de nodige toelichtingen over aan de bouwdirectie die haar opvolgt. Indien deze bouwdirectie door haar niet gekend is, maakt zij de coördinatie-instrumenten met een schriftelijke toelichting over aan de opdrachtgever, die deze bewaart en ter beschikking houdt van de volgende tussenkomende bouwdirectie.
  Indien de coördinatie-instrumenten hen niet verstrekt worden, vragen de bouwdirecties die niet als eerste op de bouwplaats tussenkomen, deze op bij al naargelang het geval, de voorgaande bouwdirectie of de opdrachtgever.

Wanneer het zeker is dat de werken op de tijdelijke of mobiele bouwplaats door één enkele aannemer zullen worden uitgevoerd, moet geen veiligheidscoördinator-ontwerp of –verwezenlijking worden aangesteld.
Wanneer in dit geval (werken uitgevoerd door één aannemer) er zich onvoorziene omstandigheden voordoen die de aannemer of de opdrachtgever ertoe aanzetten beroep te doen op één of meerdere bijkomende aannemers, moet alsnog een veiligheidscoördinator-verwezenlijking worden aangesteld en dit vóór het begin van de uitvoering van de werken.

De coördinatie gebeurt door een coördinator-ontwerp tijdens de ontwerpfase van het bouwproject en door een coördinator-verwezenlijking tijdens de uitvoering van de werken op de bouwplaats. De functies van coördinator-ontwerp en coördinator-verwezenlijking mogen door éénzelfde persoon vervuld worden.