Bouwunie over knelpuntberoepen: Gebrek aan Nederlands niet grootste oorzaak

Gepubliceerd op: 31/01/2025

Heel wat beroepen waren en blijven knelpuntberoepen. Zo blijkt nogmaals uit de lijst die de VDAB vandaag naar buiten bracht. Bouwunie ziet verschillende oorzaken. Het gebrek aan kennis van het Nederlands is in tegenstelling tot wat de VDAB aangeeft volgens de bouworganisatie niet de hoofdreden, integendeel. “Het personeelstekort in onze sector los je niet op met verplichte cursussen Nederlands. Net omdat we onvoldoende mensen vinden in eigen land, doen we een beroep op gedetacheerde buitenlanders. Wij hebben dus al lang ervaring met arbeiders die onze taal niet machtig zijn”, zegt Bouwunie-topman Jean-Pierre Waeytens. De instroom in de bouwsector verhogen, moet volgens de bouworganisatie dan ook op verschillende manieren. Een meersporenbeleid met andere woorden. In het algemeen door het imago van de sector te verbeteren, waar de sector bovendien mee bezig is. Om meer jongeren te doen kiezen voor het bouwonderwijs, moeten we werk maken van 100% duaal leren voor wie kan en het concentreren van opleidingen. Zij-instromers kunnen binnen de sector voldoende technische opleidingen volgen om snel de juiste competenties te verwerven. Werkgevers die arbeiders aanwerven die nog geen bouwopleiding volgden, moeten hiervoor, zo bepleit Bouwunie, een lastenverlaging krijgen. De voorwaarden verstrengen voor een tijdelijke arbeidskaart vindt Bouwunie ten slotte een verkeerd signaal, want “we kunnen alle instroom goed gebruiken, ook die mensen”, besluit Waeytens.

Bouwunie pleit voor een significante lastenverlaging voor het eerste jaar van tewerkstelling voor elke bijkomende aanwerving van een arbeider die nog geen bouwopleiding volgde.

Imago
De sector zelf werkt al enkele jaren hard aan zijn aantrekkelijkheid. Zo is er de imagocampagne De Bouw Kijkt Verder, een initiatief van het sectorfonds Constructiv en alle sociale partners. De campagne richt zich onder andere op jongeren en hun ouders, en toont wat de sector te bieden heeft: een aantrekkelijk loon en tal van voordelen, nieuwe evoluties en technologieën, doorgroeimogelijkheden en werkzekerheid. Daarnaast organiseert de sector tal van concrete acties op scholen om de werkvloer en het onderwijs dichter bij elkaar te brengen. En om de sector in een positief daglicht te zetten.

100% duaal leren voor wie kan
Bouwunie vindt dat het duaal leren een veel prominentere plaats in het bouwonderwijs moet krijgen. Waeytens: “Leerlingen die voldoende matuur en arbeidsmarktrijp zijn, zouden enkel maar een duaal leertraject in de bouw mogen volgen en dus geen voltijds leertraject met te korte stages”.
Jongeren uit een duaal traject zijn gegeerd bij werkgevers, net omdat ze met een pak meer werkervaring op de arbeidsmarkt komen. Scholen moeten daarnaast niet langer investeren in de meest actuele infrastructuur, waardoor ze hun middelen elders kunnen inzetten. En de bouwopleidingen krijgen volgens Bouwunie op die manier een opwaardering waardoor meer jongeren voor een bouwopleiding zullen kiezen.

Concentratie van opleidingen
De bouwopleidingen zijn vandaag versnipperd en bovendien kan je in een straal van slechts enkele kilometers op verschillende scholen dezelfde opleiding volgen. Bouwunie pleit ervoor om bouwopleidingen te concentreren per provincie of regio, om de middelen die de sector aan de scholen en leerlingen ter beschikking stelt voldoende efficiënt in te zetten om zo een hefboomeffect te creëren.