Bouwunie over aantal faillissementen: Nood aan minimale kennis voor de start

Tijdens de eerste vier maanden van dit jaar gingen 927 bouwbedrijven op de fles, zo blijkt uit cijfers van Graydon. Opnieuw een record. Bouwunie is niet verrast. “De bouw zit al een hele tijd in zwaar weer. De winstgevendheid, de rentabiliteit, het aantal bouwvergunningen… Alles zit al geruime tijd in een dalende trend. Dan hoef je niet verbaasd te zijn dat bedrijven overkop gaan”, reageert Bouwunie-topman Jean-Pierre Waeytens. Dat het niet goed gaat in de bouw, blijkt ook al langer uit de driemaandelijkse Bouwbarometer van Bouwunie. Die zit al sinds het vierde kwartaal van 2021 in het rood. En er is niet meteen heel veel beterschap op komst. “In de meest recente Bouwbarometer, het eerste kwartaal van 2025, geeft 1 op drie bouwbedrijven aan minder werk te hebben. Bijna 4 op 10 bedrijven noteerden een verslechtering van de rentabiliteit”, aldus Waeytens. Vooral de nieuwbouw deelt in de klappen. Dat merk je ook in het aantal vergunningen. Zo werden in 2024 in Vlaanderen 32.137 vergunningen afgeleverd voor nieuwbouwwoningen. Dat komt neer op een daling van 12,5% ten opzichte van 2023. Daarnaast gelooft Bouwunie dat ook het hoge aantal starters in de bouw de voorbije jaren een rol speelt in het hoge aantal faillissementen. “Zeker in de coronaperiode waagden velen de sprong naar een eigen bouwbedrijf. Maar starters hebben natuurlijk niet zoveel financiële reserves om op te boksen tegen minder goede tijden zoals de afgelopen periode”, verklaart Waeytens. Bovendien is het de afgelopen jaren net iets te gemakkelijk geworden om een bouwbedrijf op te richten.

Het gebrek aan kennis van bedrijfsbeheer en kostprijsberekening is nog steeds een belangrijke oorzaak van een faillissement. De Bouworganisatie pleit voor alle duidelijkheid niet voor een herinvoering van de Vestigingswet, want ook die was niet zaligmakend. Maar een vorm van minimale beroeps- en bedrijfskennis zou toch het minimum moeten zijn voor je een bedrijf kan oprichten. “Bij een faillissement is niemand gebaat. Noch de ondernemer, noch de consument die er ook vaak de gevolgen van draagt, noch de staat. Allen dragen er de gevolgen van”, aldus Waeytens.

Dalend aantal vergunningen, werkvolume en rentabiliteit

Vooral de bouw van gezinswoningen kreeg een klap met 14.019 vergunde huizen (-16,3%), terwijl ook het aantal vergunde appartementen daalde tot 18.118 (-9,3%). De combinatie van hoge grondprijzen, rentevoeten en bouwkosten, en onzekerheid over fiscale regelgeving weegt zwaar door. De malaise vertaalt zich ook in een duidelijk gedaald werkvolume. Slechts 18% van de bouwbedrijven geeft aan momenteel meer werk te hebben dan eind 2024. Daartegenover staat dat 34% aangeeft minder werk te hebben. De winstgevendheid van bouwbedrijven blijft dan ook een van de grootste zorgen. In het voorbije kwartaal zag 14% van de bedrijven zijn rentabiliteit verbeteren, terwijl 36% een verslechtering noteerde. Ook de verwachtingen voor het volgende kwartaal zijn niet rooskleurig: 22% hoopt op beterschap, maar 31% verwacht een verdere achteruitgang.