Bouwbarometer duikt fors omlaag

Concurrentie tast winstgevendheid en tewerkstelling aan

Weg alle optimistischere verwachtingen van eind vorig jaar. De bouwbarometer van Bouwunie neemt in het eerste kwartaal een forse duik tot een magere score van 97,3. Liefst 1,7 indexpunten lager dan in het vorige kwartaal. De gezonde grens van 100 waar optimisten en pessimisten elkaar in evenwicht houden, is opnieuw verder weg.

Dit betekent dat de Vlaamse bouwkmo’s de bouwconjunctuur als ongunstig beoordelen. De sterke daling van de bouwbarometer is te wijten aan een eerder algehele verslechtering van de diverse parameters. Vooral de winstgevendheid en de tevredenheid zijn achteruit gegaan. De concurrentie van en met buitenlanders is bikkelhard en de nieuwe kilometerheffing zorgt voor extra kosten. De evolutie van het werkvolume laat een divers beeld zien. Het huidige werkvolume ligt iets lager dan op het einde van 2015. De vooruitzichten naar de zomer toe zijn dan weer duidelijk beter terwijl de orderboekjes ook weer niet zo ver in de tijd gevuld zijn.

De bouwbarometer blijft in het rood. In maart daalt hij zelfs opnieuw en noteert met 97,3 liefst 1,7 indexpunten slechter dan in het vorige kwartaal. De gezonde grens van 100,0 waar optimisten en pessimisten elkaar in evenwicht houden, is erg ver weg.

De daling is niet in eerste instantie te wijten aan het werkvolume. 26% van de Vlaamse bouwkmo’s heeft nu meer werk dan in het laatste kwartaal van vorig jaar. Maar een even hoog percentage heeft nu minder opdrachten. 1 op 4 verwacht evenwel een stijging van het werkvolume in de eerstvolgende maanden terwijl 16% zich minder opdrachten ziet uitvoeren. 47% heeft nog voor maximum 3 maanden werk terwijl 35% nog goed zit voor 3 tot 6 maanden. 18% kan wel nog voor meer dan een half jaar aan de slag. Bij slechts 4% van hen loopt het orderboekje verder dan 9 maanden.

De prijzen die de aannemers voor hun werk kunnen aanrekenen, scoren nog altijd ondermaats. Deze zijn de jongste tijd volgens 32% van de bouwbedrijven gedaald. Meer dan 3 op 10 verwachten bovendien een verdere verslechtering van de prijzen in de komende maanden. De oneerlijke concurrentie speelt daar de grootste rol in. Zo geeft 51% van de bouwbedrijven aan dat deze enkel maar vergroot. Hogere kosten die moeilijk doorgerekend kunnen worden, zetten de prijzen ook onder druk. Dit is het geval met de kilometerheffing. Deze treft de bouwbedrijven twee keer. Ze betalen voor hun eigen vrachtwagens en moeten ook meer betalen voor alle aangeleverde bouwmaterialen en producten. Bij een lopend of vast contract kunnen ze die extra kosten moeilijk verhalen op de klant. Slechts 43% van de bedrijven zegt dat de huidige prijzen winstgevend zijn. 4% werkt zelfs verlieslatend. Ondertussen kampt de bouw nog altijd met een hoog aantal slechte betalers (32% spreekt van een toename) waardoor de winstgevendheid van de bouwbedrijven nog meer in het gedrang komt. 

Terwijl de arbeidsmarkt dankzij de andere sectoren aantrekt, blijft de werkgelegenheid in de bouwsector een buitenbeetje. De jongste drie jaar zijn er in Vlaanderen meer dan 9.000 bouwvakarbeidersjobs verdwenen. Een verlies van maar liefst 9%! Ondertussen zet de daling zich verder maar de mate waarin is wel wat afgenomen. Ten opzichte van het vorige kwartaal werkt vandaag 14% van de Vlaamse bouwbedrijven met minder personeel. 15% denkt tegen de zomer meer werknemers in dienst te hebben dan vandaag terwijl 13% zegt dat het er nog eens minder zullen zijn.

De Bouwunie bouwbarometer wordt sinds 1996 opgemaakt en is dé conjunctuurindicator voor de Vlaamse kmo bedrijven en zelfstandige ondernemers uit de bouwsector. Voor de ruwbouw, de afwerking, de installatiesector en de infrastructuurwerken. De barometer wordt per kwartaal samengesteld aan de hand van een bevraging bij een vast,  representatief bouwbedrijvenpanel van 300 ondernemers waardoor vergelijken over de kwartalen heen mogelijk is. De bouwbarometer bestaat uit verschillende deelindices. Aan de hand van de verschillende deelindices wordt de algemene bouwkmo-barometer voor Vlaanderen berekend. Waarden boven index 100 wijzen op een positief evoluerende conjunctuur, waarden onder index 100 wijzen op een negatief evoluerende conjunctuur.

De huidige bouwbarometer werd afgenomen begin maart 2016. In totaal voltooiden 191 ondernemers de bouwkmo-barometer bevraging.