Stop met te kappen op de Belgische bouw

Onder de ingestorte betonvloeren van school De Zuidzin in Antwerpen kwamen vorig jaar vijf buitenlandse bouwvakkers om het leven. De stabiliteit rammelt, waarschuwde het studiebureau de hoofdaannemer maanden voor de ramp. “Justitie kan deze bal niet laten vallen”, schrijft hoofdredacteur van De Standaard Karel Verhoeven. Hij heeft overschot van gelijk. Wie fouten maakt – en dat zal het onderzoek uitwijzen – moet daarvoor opdraaien. Geen enkele deadline, geen enkel budget is een mensenleven waard. Binnen- of buitenlands. 

Dat we Belgische bouwvakkers te kort hebben, daar slaat de heer Verhoeven wederom de nagel op de kop. Om goed te zijn, hebben we elk jaar 20.000 extra werkkrachten nodig. 20.000! Niet voor niets pompen werkgevers en vakbonden geld in een grootschalige imagocampagne voor de bouw. We snakken naar volk. 

En jawel, de heer Verhoeven heeft het ook weer bij het rechte eind. Op de Belgische schoolbanken of arbeidsmarkt vinden we ze onvoldoende. Dat was gisteren zo, vandaag en morgen gaat het er zeker niet op verbeteren. 

Dus moeten we hulp vanuit het buitenland zoeken. Juist. Is daar iets mis mee? Ik dacht het niet. Zowat elke sector doet dit. De zorg, IT, het onderwijs… En ga zo maar verder.  

De volledige sector over dezelfde kam scheren door de schrijven dat “in de Belgische bouw nog altijd veel kan”, zoals “veiligheidsregels schenden, sans-papier tewerk te stellen en mensen uit te buiten”, is dus meer dan een brug te ver. Het overgrote merendeel van die buitenlandse werkkrachten krijgt een correct loon en werkt in veilige omstandigheden. En krijgt respect – geen “onverschilligheid”. Zoals het hoort. 

Dat de overheid niet in staat is om alle werven dagdagelijks te controleren is vermoedelijk onbetaalbaar en onbegonnen werk. Dat ze à la limite een aantal controles en verantwoordelijkheden op de schouders van de bouwbedrijven legt, is begrijpelijk en soms nodig. Maar we bereiken wel stilaan de grenzen van het werkbare. 

Weinig sectoren zijn zo zwaar gereglementeerd en geviseerd als de bouw. Bij manier van spreken elke scheet die op een werf de lucht ingaat, moet je rapporteren. En geloof me, wie geen scheten wil rapporteren, gaat dat nooit doen. Of je nu 1 of 1.000 regels oplegt. Nog meer verplichtingen of reglementeringen invoeren, brengt geen zoden aan de dijk. 

Kijk, voor de Belgische aannemers is het simpel. Heb je sociale of fiscale schulden bij de overheid, dan krijg je je factuur niet uitbetaalt als je werken uitvoert in een b2b- of b2g-omgeving. Je kan dat netjes checken in een databank. Voor de buitenlandse aannemers bestaat er niets. Voer iets gelijkaardigs in voor hen. Voldoe je niet aan de meldingsplicht of Limosa-verplichting of een ander Belgische reglementering, dan sta je in de databank voor buitenlandse aannemers ‘in het rood’. En dan wordt je factuur niet betaald. 

Stop met kappen op “de Belgische bouw” alsof alle bouwondernemers fraudeurs, cowboys of uitbuiters zijn. Stop met nadenken over welke extra regels of reglementeringen je de bouw nog kan of moet opleggen, want malafide bedrijven lappen die toch aan hun laars. De enige manier om malafide buitenlandse bedrijven aan te pakken, is in hun zakken zitten. Geef de vele correcte bouwbedrijven tijd en ruimte om te doen waar ze goed in zijn: zorgen voor een stevig dak boven uw en mijn hoofd. 

Jean-Pierre Waeytens - Gedelegeerd bestuurder Bouwunie