Vertrouwen van bouwondernemers krijgt opnieuw flinke knauw

De Bouwbarometer, de driemaandelijkse meting bij bouwbedrijven, eindigt in het derde kwartaal van 2023 op 97,2 punten. Daarmee doet de Barometer het 1,2 punten slechter dan vorig kwartaal. Voornaamste redenen? Het lagere werkvolume en de slinkende rentabiliteit. “Leken de eerste twee kwartalen van 2023 nog hoop te geven, dan is die nu weggevaagd. In het zog van een afkoelende economie, krijgt ook de bouw klappen. Onze bouwbedrijven zien ook de toekomst somber in. Velen vrezen voor een zware crisis, in de eerstvolgende maanden en verder in 2024”, zegt Bouwunie-topman Jean-Pierre Waeytens. Een derde van de bouwbedrijven heeft minder werk dan in juni. Evenveel bedrijven denkt in de komende maanden nog minder werk te hebben. “Vooral de nieuwbouw zit in het slop”, aldus Waeytens. “Onze woningbouwers merken een ernstige vertraging tot zelfs het werkelijk stilvallen van de vraag naar nieuwe projecten. Ook voor totaalrenovaties is de vraag matig. Andere renovaties doen het voorlopig nog wel goed hoewel ook daar de betaalbaarheid onder druk staat”. De oplopende kosten, de stijgende rente en de wijzingen in het btw-tarief voor sloop- en heropbouw zijn de grote boosdoeners.  De winstgevendheid van de bouwbedrijven staat al een hele tijd onder druk. Ook in het derde kwartaal maken de bouwbedrijven gewag van een slinkende rentabiliteit. Slechts iets meer dan de helft geeft aan met winstgevende prijzen te werken, wat normaal een evidentie zou moeten zijn. De rest werkt met verlies of draait break-even. 1 op 3 zegt dat hun winstgevendheid de jongste drie maanden is afgenomen. Bouwunie blijft aandringen bij de regering om haar voorstel om een definitief verlaagd btw-tarief voor sloop-en heropbouw in te voeren zonder beperkingen en inclusief bouwpromotoren en projectontwikkelaars. Intussen roept Bouwunie consumenten op niet te wachten met bouw-of verbouwprojecten. “De prijzen van de bouwmaterialen gaan niet plots massaal zakken. En rentes zoals we die een jaar geleden kenden, zijn ook voorbij. Het heeft geen zin om plannen uit te stellen. En bekijk het positief, je bouw- of verbouwproject zal sneller in gang kunnen schieten nu de orderboekjes minder gevuld zijn”, besluit Waeytens. 

De Bouwbarometer is dé conjunctuurindicator voor de Vlaamse kmo-bedrijven en zelfstandige ondernemers uit de ruime bouwsector. Waarden boven index 100 wijzen op een positief evoluerende conjunctuur, waarden onder index 100 wijzen op een negatief evoluerende conjunctuur.

Meer ontslagen
Vandaag zijn de bouwbedrijven die afslanken (16%) met meer dan diegenen die extra mensen aanwerven (11%). Ook vorig kwartaal was dit zo. Dat is tekenend. Ontslaan doe je als bouwbedrijf alleen maar als het echt niet anders kan. De nood aan meer, goed geschoolde mensen blijft namelijk hoog. Ontslagen werknemers kunnen dus gelukkig terecht bij de bouwbedrijven die nog op zoek zijn naar mensen, zoals bij de infrastructuur- en andere bedrijven die momenteel wel voldoende werk hebben.

Slechte betalers
Ruim een op vier spreekt over een toename van het aantal slechte betalers. Meer klanten betalen hun facturen te laat of maar gedeeltelijk. En 28% ziet de concurrentie toenemen, wat ook druk op de prijzen zet.

Alternatief voorstel btw sloop en heropbouw
Bouwunie vraagt een btw-tarief van 12% voor sloop-en heropbouw, zonder beperkingen en ook voor bouwpromotoren en projectontwikkelaars toegankelijk. Het voorstel weegt minder dan de 60 miljoen euro op de federale begroting. En zou zelfs budgetneutraal kunnen zijn. De middelen hiervoor vindt Bouwunie bij de belasting voor niet-inwoners (BNI).