Vergrijzend Vlaanderen zoekt woonoplossingen

Vlaanderen vergrijst, we spreken al van een dubbele vergrijzing. De groep 65-plussers vormt een steeds groter aandeel van het totaal aantal inwoners. In het Vlaamse Gewest steeg het aandeel 65-plussers van 18% in het jaar 2000 naar 21% in 2021. Én tegelijkertijd stijgt de gemiddelde levensverwachting. In 2000 werden we gemiddeld 78,5 jaar oud, in 2019 was dat zelfs 82,7 jaar. Deze groter wordende groep ouderen is hard op zoek naar geschikte woonruimten.

Het groeiende aantal ouderen betekent niet dat de rusthuizen overvol zitten. Integendeel, er blijken zelfs 4.600 bedden leeg te staan. Dit is het gevolg van de gemeenschappelijke wens van veel ouderen om zo lang mogelijk zelfstandig te blijven wonen.

Eigen huis aanpassen

Een groot deel van de ouderen blijft het liefst in hun eigen woning wonen. Naast de zelfstandigheid hebben zij ook veel herinneringen opgebouwd in en om dit huis en is de omgeving hen vertrouwd. Ook dat is voor hen erg waardevol. Om hier op een veilige manier te kunnen blijven wonen, gebruiken ouderen vaak hulmiddelen en -diensten zoals trapliften, rollators, boodschappenservices en domotica. Daarbij vragen zij mantelzorgers of professionele (thuis)zorg om hulp bij onder andere het huishouden.

Inwoners van het Vlaamse Gewest krijgen financiële ondersteuning bij het langer thuis blijven wonen met een subsidie voor een traplift, andere hulpmiddelen of huisaanpassingen. Via de Vlaamse aanpassingspremie kunnen 65-plussers tot €1.250 terugkrijgen wanneer zij hun huis aanpassen. De aanpassingen moeten noodzakelijk zijn doordat de leeftijd zorgt voor andere woonbehoeften.

Verhuizen naar een geschikte woning

Voor deze groep ouderen is er nog een manier om zelfstandig te blijven wonen: verhuizen naar een seniorenwoning. Bij dit type woning is er nagedacht over de levensloopbestendigheid van het huis. Vaak zijn de woningen gelijkvloers, hebben brede deurposten zonder drempels, antislipvloeren enzovoorts.

Er bestaan verschillende bouwvormen waarin rekening gehouden wordt met de leeftijd. Denk aan gestippeld wonen: elke bewoner heeft zijn of haar eigen appartement. Maar de bewoners betalen ook voor één algemeen appartement. Daar kunnen zij samenkomen wanneer ze dat willen. Bijvoorbeeld voor wat aanspraak, samen koken of een kop koffiedrinken. Ieder behoudt zijn eigen zelfstandigheid maar kan op een buurman of buurvrouw terugvallen wanneer nodig.

Er bestaan verschillende initiatieven zoals deze woonvorm, waarbij de bewoners op elkaar bouwen, maar er zijn er nog niet genoeg van gerealiseerd. Hier ligt nog een kans voor architecten en bouwbedrijven.

De twee opties voor veilig en comfortabel wonen

De vergrijzende inwoners van Vlaanderen hebben twee opties voor een veilig huis waar zij zelfstandig kunnen wonen. Ze kunnen hun huidige huis aanpassen of verhuizen naar een geschikte woning. Het belangrijkste hierbij is dat de zelfstandigheid en andere wensen van de bewoners centraal staan.