Bouwsector kent voorzichtige heropstart, nood aan steun en versoepeling maatregelen

Twee op drie van de bouwbedrijven is deels of volledig aan het werk. Dat blijkt uit een bevraging van Bouwunie bij 1.066 bouwbedrijven. Dat is meer dan twee weken geleden, toen was nog maar 41 % aan de slag. De bouw start deels voorzichtig terug op, maar blijft voor een derde volledig stilliggen. Bouwunie vraagt daarom een aanpassing van de maatregelen om veilig te kunnen werken bij particulieren in bewoonde woningen. Daarnaast pleit de beroepsvereniging voor een belastingvermindering van 15% voor alle werken, zowel nieuwbouw als renovatie, waarop nu geen verlaagd btw-tarief van 6% kan toegepast worden. Ook is er nood aan extra fiscaal gunstige overuren om achterstand op haalbare en betaalbare wijze stapsgewijs in te halen

Een derde van de bouw ligt nog volledig stil. 61% van de niet-actieve bedrijven geeft als reden dat ze voornamelijk bij particulieren thuis werken, dat is nu verboden. Bouwunie vraagt om de zeer strenge maatregelen aan te passen zodat veilig werken binnenshuis mogelijk is, mits het gebruik van bijkomende beschermingsmiddelen en duidelijke afspraken om eventueel besmettingsgevaar tot een minimum te reduceren.

“Mits het respecteren van de veilige afstand kan in de bouw gewerkt worden, maar in bewoonde woningen zijn binnenshuis alleen hoogdringende interventies toegelaten zoals het herstellen van een boiler of het dichten van een lek in het dak”, zegt gedelegeerd bestuurder Jean-Pierre Waeytens.  “Andere werken mogen op dit moment bij particulieren binnenshuis niet gebeuren. We vragen om aangepaste veiligheidsmaatregelen en de mogelijkheid tot werken in de bouw optimaal te ondersteunen. Zo moet het bijvoorbeeld mogelijk zijn om opmetingen te gaan doen zodat de bouwbedrijven opnieuw offertes kunnen maken en bespreken met de klant, maar ook de normale bouw- en verbouwwerken in bewoonde panden moeten kunnen plaatsvinden. Indien nodig met bijkomende werkbare veiligheidsvoorschriften. Als het veilig kan, waarom zou er dan niet gewerkt kunnen worden?”

Van de actieve bedrijven geeft 95% aan dat ze extra maatregelen hebben genomen om aan het werk te blijven zoals bijkomende zorg voor handhygiëne, apart vervoer, het opsplitsen van de teams of apart gereedschap. Een kwart van de ondernemers zegt al politiecontrole te hebben gehad op de baan of op de werf. Maar het aantal bedrijven en personen die in de bouw reeds beboet werden door de politie, blijkt dan eerder laag te zijn.

Jean-Pierre Waeytens: “We hopen dat de desinformatie en paniekzaaierij omtrent het feit dat te veel bouwbedrijven te weinig of geen inspanningen leveren nu eindelijk eens zal stoppen. Bouwunie lanceert trouwens ook het voorstel van een meldpunt binnen het sectorale veiligheidsfonds om zo werkgevers en bouwvakarbeiders nog beter te kunnen bijstaan met de veiligheidsmaatregelen. Maar hierover bestaat spijtig genoeg geen eensgezindheid tussen de sectorale sociale partners.”  

De coronacrisis hakt in op de omzet van de bouwsector. 7 op 10 spreekt van een forse omzetdaling.  Bij 46% gaat het om een omzetverlies van minstens 60%.  84% moet een omzetverlies van meer dan 30% slikken. De helft van de bouwbedrijven krijgt minder opdrachten binnen en 16% heeft liquiditeitsproblemen. 

Jean-Pierre Waeytens: “De bouw zal deze gevolgen nog een lange tijd meedragen. Om de crisis te overbruggen en de economische activiteit aan te zwengelen, stellen we een belastingvermindering voor van 15% voor alle werken, zowel nieuwbouw als renovatie, waarop nu geen verlaagd btw-tarief van 6% kan toegepast worden.”

De huidige steunmaatregelen worden ruim toegepast. 87% van de bedrijven met werknemers hebben deels of volledige tijdelijke werkloosheid aangevraagd. 23% van de bouwbedrijven maakt gebruik van de hinderpremie (bij sluiting van winkel of showroom), 28% doet beroep op de compensatiepremie (bij omzetverlies van meer dan 60%) en 46% vraagt overbruggingsrecht aan.

Gevraagd naar de nood aan extra steunmaatregelen vraagt 40% de mogelijkheid om flexibeler en meer te werken om de achterstand in te halen.  Momenteel hopen de vertragingen zich op. Om de opgelopen achterstand in te halen vraagt Bouwunie om meer overuren te presteren en het aantal op te trekken van 180 naar 360 uren en deze ook fiscaal gunstig te behandelen. Om uit de crisis te geraken is het ook nodig dat iedereen zijn facturen op tijd betaalt, nu en zeker ook bij de heropstart, ze geeft 56% van de bevraagden aan. Zo wordt een waterval van liquiditeits- en andere financiële problemen vermeden.

Daarnaast is er ook een grote vraag naar aanpassing van de veiligheidsvoorschriften om veilig te kunnen werken. Het is niet altijd mogelijk om de social distancing van 1,5m te respecteren, maar het moet mogelijk zijn om met bijkomende persoonlijke of collectieve beschermingsmiddelen dergelijke werkzaamheden toch uit te voeren. Zo niet dreigt de bouw voor een lange tijd gedoemd om op onvolledige kracht te werken.

Slechts 27 procent geeft aan dat ze de vakantieperiode willen herbekijken.  Jean-Pierre Waeytens: “Het bouwverlof is geen wettelijk verplicht te volgen periode.  Mochten er veranderingen zijn, wordt dat in eerste instantie bekeken op bedrijfsniveau en steeds in overleg met de werknemers. Het is in dit geval wel aangeraden om na te gaan wat de bouwmaterialenhandel gaat doen in deze periode. Bouwunie zet op dit moment geen stappen om op sectoraal niveau het algemeen verlof te verplaatsen of te spreiden. Werkgevers die dat wensen  kunnen wel zelf, in overleg met hun werknemers, bepalen of wijzigingen opportuun zijn.  Duidelijk moet zijn dat iedereen recht heeft op zijn wettelijke vakantie.”