Duurzaamheidsrapportage: wat kmo's moeten weten

Duurzaamheid wordt steeds belangrijker in de bouwsector. Hoewel de meeste bouwbedrijven niet verplicht zijn om een duurzaamheidsrapport op te stellen, krijgen ze er indirect toch mee te maken. Vragen komen namelijk vanuit bedrijven die wél onder de Europese CSRD-richtlijn vallen, maar ook van banken, verzekeraars, klanten en zelfs medewerkers.

Wat is de CSRD-richtlijn?

De Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), die tussen 2025 en 2029 geleidelijk wordt ingevoerd, verplicht grote bedrijven om te rapporteren over hun duurzaamheid. Thema’s zoals milieu, sociale verantwoordelijkheid en goed bestuur (ESG: Environment, Social, Governance) staan daarbij centraal. Het doel is om de transparantie en betrouwbaarheid van duurzaamheidsinformatie te vergroten en bij te dragen aan de doelstellingen van de European Green Deal.

Hoewel de rapportageplicht enkel geldt voor beursgenoteerde en grote ondernemingen of groepen, sijpelt de impact door naar kmo's. Bedrijven die zelf moeten rapporteren, vragen namelijk informatie op bij hun partners, leveranciers en klanten. Banken en verzekeraars doen dit ook bij leningen en verzekeringsaanvragen.

Hoe kan je als kmo hiermee omgaan?

Het opstellen van een duurzaamheidsrapport vraagt tijd, inzicht en middelen, maar er zijn haalbare manieren om dit aan te pakken.

• Gebruik bestaande tools en expertise: vraag hulp aan je boekhouder, sectororganisatie of collega-ondernemers.
• Wees kritisch over externe consultants: niet elke dienstverlener werkt op maat van kmo’s.
• Weet wat je moet delen: je bent niet verplicht om informatie te geven waar de vraagsteller geen recht op heeft.

Dankzij lobbywerk van organisaties zoals UNIZO en Bouwunie zijn er maatregelen genomen om de druk op kmo’s te beperken. Zo is het verboden hen te verplichten tot dure controles (assurance) of overbodige informatieaanvragen.

De voordelen van duurzaamheidsrapportering

Een rapport an sich draagt weinig bij aan duurzaamheid op het terrein. Maar de inzichten die je krijgt door je bedrijfsprocessen te analyseren, en de mogelijkheden voor efficiëntieverbetering en kostenbesparingen, zijn wel waardevol.

Denk bijvoorbeeld aan:

• Minder brandstofverbruik en dus lagere kosten door elektrificatie van voertuigen en materieel.
• Optimalisatie van transportprocessen om tijd en kosten te besparen.
• Een sterker bedrijfsimago dankzij een modern en duurzaam beleid dat klanten én medewerkers aantrekt.
• Betere toegang tot financiering en investeringen.

Wat doen bouwbedrijven al?

Veel bouwbedrijven zijn al actief met duurzaamheid bezig, vaak zonder dit op papier vast te leggen.

Voorbeelden zijn:

• Milieu: CO₂-reductie via elektrificatie van voertuigen, isolatie en zonnepanelen, duurzaam materiaalgebruik en goed afvalbeheer bij sloopprojecten.
• Sociaal: goede arbeidsomstandigheden, opleidingen, aandacht voor veiligheid, verantwoorde omgang met klanten en medewerkers.
• Bestuur: ethisch handelen, correcte betalingen en naleving van fiscale verplichtingen.

Wat kan je vandaag al doen?

Voor bedrijven die nu al inzetten op duurzaamheid liggen er kansen. Begin klein en werk stap voor stap. Informeer jezelf en verzamel informatie over de duurzame praktijken binnen je bedrijf. Stel realistische doelen op, vraag leveranciers naar hun initiatieven en zet je visie op papier.

Een duurzaamheidsrapport is geen eenmalig document, maar een groeiproces dat jaar na jaar evolueert. Het draait erom te laten zien waar je bedrijf nu staat op het gebied van duurzaamheid, welke doelen je nastreeft en hoe je die wilt bereiken.

Bouwunie helpt mee

Bouwunie ontwikkelt momenteel praktische modeldocumenten en handleidingen waarmee je zelf aan de slag kan, desgewenst met ondersteuning via begeleiding en ervaringsuitwisseling. Verdere info volgt.

Daarnaast lobbyt Bouwunie samen met UNIZO verder om de duurzaamheidrapportering voor kmo’s uniformer en eenvoudiger te maken.

Conclusie

Duurzaamheidsrapportering is voor de meeste bouwbedrijven niet verplicht, maar het raakt wel steeds meer verweven in het bedrijfsleven. Het voelt aanvankelijk vooral als een administratieve last, maar het biedt ook een kans om je bedrijf toekomstbestendig en sterker te positioneren.

Info

Voor meer info kan je terecht bij adviseurs Veerle Van Impe, adviseur duurzaamheid, en Anja Larik, economisch adviseur

Tip

Onderzoeker Katrien Penne van de SERV|Stichting Innovatie & Arbeid maakte een rapport dat inzicht geeft in het hoe en wat van de duurzaamheidsrapportering: wat is de achtergrond en het doel van de CSRD, wat betekent de rapportageverplichting precies en welke bedrijven vallen eronder? Het rapport kijkt ook naar de kansen, drempels en uitdagingen voor Vlaamse ondernemingen die hiermee aan de slag gaan. Je vindt het op de website van Stichting Innovatie & Arbeid